-Seçimler, istifalar, ihraç kararı ve vefatlar 24. Dönem TBMM'deki sandalye dağılımını değiştirdi.
-TBMM'de temsil edilen parti sayısı 4 iken, yeni kurulanlar ve katılımlarla bu sayısı 10'a ulaştı.
-CHP'nin milletvekili sayısı 125'e düştü.
-TBMM'de vefat ve seçim nedeniyle 15 sandalye boş.
-Meclisteki bağımsız milletvekili sayısı ise 13.
-AK Parti'deki ''dersane tartışması'', ''rüşvet ve yolsuzluk'' operasyonu sonrasında istifalar yaşandı.
-Dönem başında cezaevinde bulunan 8 milletvekili sonraki süreçte tahliye edildi.
-Erdoğan'ın 12. Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardındın AK Parti'nin sandalye sayısı 312'ye düştü.
24. Dönem TBMM'nin oluşumuna yönelik 12 Haziran 2011 tarihli seçimin ardından, YSK 23 Haziran 2011 tarihli Resmi Gazete'de kesin sonuçları açıkladı.
Buna göre, AK Parti 327, CHP 135 sandalye kazanmış; MHP listesinden 53 kişi seçilmişti. Seçime bağımsız olarak katılan adaylardan 35'i de TBMM'ye girmeye hak kazamıştı. Bu bağımsız milletvekilleri BDP destekli adaylardı ve daha sonra partiye katıldılar.
''TBMM'de son durum'' değerlendirmesindeki en yeni tema partilerden istifalar ve yeni kurulan siyasal partilerin parlamentoda temsil edilmesi oldu. TBMM 25. Dönem'ine yönelik seçim sürecine girilmesiyle parlamentoda temsil edilen siyasal parti sayısı 10'a ulaşmış durumda. TBMM'deki 15 sandalye değişik nedenlerle boşaldı, 13 milletvekili ise bağımsız olarak yasama faaliyetine katılıyor.
TBMM'deki sandalye sayısının boşalmasındaki en büyük etken 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçim oldu. 26 milletvekili belediye başkanlığı için adaylığını koydu. Bunlardan 10’u TBMM üyeliğinden Belediye Başkanlığına geçti.
Bu milletvekillerinin adları ve partileri şöyle:
AK Parti’den Fatma Şahin seçim bölgesi Gaziantep’de büyükşehir, Menderes Türel de seçim bölgesi Antalya’da büyükşehir belediye seçildi. Balıkesir Milletvekili Ahmet Edip Uğur ise bu ilde, İstanbul Milletvekili Enver Yılmaz ise Ordu’da belediye başkanlığı koltuğuna oturdu. Böylece AK Parti'nin TBMM'deki sandalye sayısı 4 eksildi. Erdoğan'ın da Cumhurbaşkanı seçilmesiyle partinin TBMM'dek sandalye sayısı 312'ye indi.
CHP’de Mehmet Siyam Kesimoğlu seçim bölgesi Kırklareli’de, Recep Gürkan ise TBMM’de temsil ettiği Edirne’de belediyenin başına geçti. Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt da bu ilin Odunpazarı ilçesinde belediye başkanı seçildi. CHP'nin TBMM'deki milletvekili sayısı da 3 eksildi ve 131'e düştü. İstanbul Milletvekili Mevlüt Aslanoğlu'nun vefatıyla partinin milletvekili sayısı 130'a düştü. Ankara milletvekili Emrehan Halıcı da 20 Eylül'de partisinden istifa etti. (Halıcı daha sonraki süreçte e-Parti'yi kurarak genel başkanlığını üstlendi.
Ankara Milletvekili Emine Ülker Tarhan ise 31 Ekim 2014 tarihinde partisinden istifa etti. (Tarhan, daha sonra Anadolu Partisi genel başkanlığını üstlendi.)
CHP Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum'un 11 Aralık 2014 tarihinde partiden ihraç edildi. 23 Ocak 2015 tarihinde İstanbul Milletvekili Ercan Cengiz, 26 Ocak'ta da İzmir Milletvekili Birgün Ayman Güler CHP'den istifa etti. İhraç ve istifaların ardından CHP'nin sandalye sayısı 125'e düştü. Ercan Cengiz, 25 Ocak günü Merkez Partisi'ne katıldı.
BDP’li (Siirt) Gültan Kışanak Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı, Sırrı Sakık ise Ağrı Belediye Başkanı oldu. Bağımsız Milletvekili Ahmet Türk seçim bölgesi Mardin’de ilk büyükşehir belediye başkanlığına seçildi.
BDP'den HDP'ye geçişler
Yerel seçimler öncesinde ilk sinyallerini veren ''TBMM'de HDP çatısı altında siyaset'' yapmak eğilimi 29 Nisan 2014 tarihinde fiiliyata dönüştü. BDP'li 25 milletvekilinden 23'ü HDP'ye katıldı. Böylece BDP'nin grubu sona erdi, milletvekili düzeyindeki temsil edilmesi ise 2'ye indi. Siyasi yaşamını sürdüreceği belirtilen BDP'de Selahattin Demirtaş ile Sırrı Sakık milletvekili olarak kaldı. Sakık, yerel seçimlerde Ağrı'dan belediye başkan adayı olmuş, seçimler iptal edilmişti. Sakık, yenilenen seçimde (HDP) Ağrı Belediye Başkanı seçildi. Demirtaş, Cumhurbaşkanlığı seçimi sürecinde HDP'nin adayı olarak bu partiye katıldı.
Başta 4 milletvekili bulunan HDP'nin sandalye sayısı ise katılımların ardından 27'ye yükseldi ve grup kurdu.
BDP, daha sonraki süreçte Demokratik Bölgeler Partisi adını aldı. Eş genel başkanlığa seçien Emine Ayna (Diyarbakır) partinin TBMM'deki tek temsilcisi oldu. Böylece TBMM'de temsil edilen parti sayısı 5'e yükseldi.
AK Parti'den istifalar
Milletvekili dağılımında değişmeler 2013'ün son ayında yoğunlaştı. AK Parti Burdur Milletvekili Hasan Hami Yıldırım, ''rüşvet ve yolsuzluk operasyonu'' sonrasında, 2013 yılında istifa eden son kişi oldu.
2014 yılındaki ilk istifa ise Ocak ayının son gününde geldi. Partiden ihraç istemiyle disipline sevk edilen İstanbul Milletvekil Muhammed Çetin, AK Parti'den istifa etti. Çetin'in istifasıyla AK Parti'nin milletvekili sayısı 319'a düştü. Bunu İzmir Milletvekili İlhan İşbilen'in 7 Şubat'taki istifası izledi ve sayı 318'e indi.
Yerel seçimlerin yapıldığı 30 Mart'ta, sonuçların açıklanmasına kısa süre kala Kayseri Milletvekili Ahmet Öksüzkaya da AK Parti'den istifasını açıkladı. Böylece sayı 317'e indi.
Dersane tartışmasından sonra gelen istifalar
Dersanelerin kapatılması yönündeki tartışmalar sürecinde AK Parti Kütahya Milletvekili İdris Bal yaptığı açıklamalarla parti yönetimiyle ters düştü. Bal, bir süre sonra ''ihraç'' istemiyle parti disiplin kuruluna sevk edildi. İdris Bal, 30 Kasım 2013'te partisinden istifa ettiğini açıkladı.
Dersanelere ilişkin tartışma sürecinde istifa eden ikinci isim Hakan Şükür oldu. Hakan Şükür, 16 Aralık 2013'te partisinden istifa ettiğini açıkladı. Şükür'ün açıklamasında, Başbakan Erdoğan ve AK Parti yönetiminin ''Fettullah Gülen ve cemaatine yönelik tavrı'' nedeniyle sitemler de yer aldı. (İdris Bal ve Hakan Şükür'ün istifalarının ardından AK Parti'nin TBMM'deki sandalye sayısı 325'e düşmüştü.)
''Rüşvet ve yolsuzluk'' operasyonu istifaları
17 Aralık 2013'te, aralarındak üç bakanın oğlunun da bulunduğu bazı kişiler ''Rüşvet ve yolsuzluk'' operasyonu kapsamında gözaltına alındı. Bu süreçte bakanlar Ekonomi Zafer Çağlayan, İçişleri Bakanı Muammer Güler, 25 Aralık'ta görevlerinden istifa etti. İstifa ettiğini açıklayan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın ''görevden azledildiği'' kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla ortaya çıktı. Resmi Gazete'deki karar belediye başkanlığına aday olan bakanların da aralarında bulunduğu 9 bakanın yerine yenilerinin atanmasını, bir bakan için de görev değişikliğini kapsıyordu. (Erdoğan Bayraktar, partiden de istifasını açıklamıştı, ancak bunun akibeti netlik kazanmadı.)
Bu süreçte, eski İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin de (Ordu) AK Parti'den istifa etti. (25 Aralık). Açıklamaları nedeniyle partiden ihracı istenen Ertuğrul Günay (Eski Kültür ve Türizm Bakanı) ile arkaşları Haluk Özdalga (Ankara) (27 Aralık) ve Erdal Kalkan (İzmir) AK Parti ile yollarını ayırıyordu. Erdal Kalkan, istifasını 26 Aralık'ta Tiwitter hesabından duyuruyor ve bu konuda bir ilke imza atıyordu.
2013 yılının son istifası ise Burdur Milletvekili Hasan Hami Yıldırım'ın partisiyle yollarını ayırması oldu. Yıldırım, istifa gerekçesini açıklarken ''rüşvet ve yolsuzluk operasyonu'' sonrası süreçte parti yönetiminin tutumunu eleştiriyor, Gülen hareketine yakın olduğuna dair ipuçları veriyordu.
Bu istifaların ardından AK Parti'nin TBMM'deki sandalye sayısı azaldı. 2014 yılındaki istifa ise partiden ihraç istemiyle disipline sevk edilen İstanbul Milletvekili Muhammed Çetin'den geldi. 2014'ün ikinci istifası ise İzmir Milletvekili İlhan İşbilen'in AK Parti ile yollarını ayırması oldu. 7 Şubat'ta yaşanan bu istifayla AK Parti'nin milletvekili sayısı bir daha (317) düştü. (AK Parti, 12 Haziran 2011'deki seçimlerde 327 milletvekiliyle TBMM'de yer almıştı.) Bağımsız milletvekillerinin sayısı da (± 1) 13'e yükseldi. TBMM'de iki sandalye de vefat nedeniyle boş bulunuyor.
CHP'den istifalar
12 Haziran 2011'deki milletvekili seçiminde CHP'den Adıyaman Milletvekili seçilen Salih Fırat, 13 Ocak 2013 tarihinde partisinden istifa etti. Fırat'ın istifasıyla CHP'nin sandalye sayısı 135'ten 134'e düştü. Fırat, 19 Mart 2013 tarihinde AK Parti'ye katıldı.
CHP'de, 30 Mart'ta yapılacak yerel seçimlerde adayların açıklanmasının ardından, Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek, mevcut belediye başkanının aday gösterilmemesine tepki göstererek 10 Şubat'ta partisinden istifa etti. Ancak, Dibek, iki gün sonra istifasını geri aldı.
Ankara milletvekili Emrehan Halıcı da 20 Eylül'de partisinden istifa ettiğini açıkladı.
Bir başka Ankara Milletvekili Emine Ülker Tarhan ise 31 Ekim 2014 tarihinde CHP'den istifa etti. Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum'un partiden ihracının ardından, Ercan Cengiz (İstanbul) ve Birgül Ayman Güler de CHP ile yollarını ayırdılar.
Tutuklu milletvekili kalmadı
Yasama dönemi başında 8 olan cezaevindeki milletvekili sayısı 2014'in ilk günlerinde de süren tahliyelerle sıfırlandı.
Ergenekon davasında yargılanan CHP Zonguldak Milletvekili Mehmet Haberal, cezaevinde yattığı süre dikkate alınarak 5 Ağustos 2013 tarihinde tahliye edildi. Aynı davadan cezaevinde bulunan Mustafa Balbay (CHP-İzmir) ise Anayasa Mahkemesi'nin ''seçilme hakkının ihlal edildiği'' kararının ardından 9 Aralık'ta tahliye edildi.
KCK davasında yargılanan BDP'li Gülser Yıldırım (Mardin), İbrahim Ayhan (Ş.Urfa) Anayasa mahkemesinin benzeri bir kararının ardından 3 Ocak 2014 tarihinde cezaevinden çıktı. Yine KCK davası sanıklarından BDP milletvekilleri Selma Irmak ve Faysal Sarıyıldız (Şırnak) ile bağımsız milletvekili Kemal Aktaş (Van) da 4 Ocak 2014 tarihinde tahliye edildiler.
Cevaevindeki son milletekili Engin Alan (MHP-İstanbul) Anayasa Mahkemesi kararının ardından 19 Haziran 2014 tarihinde tahliye edildi ve 24 Haziran'da milletvekili andı içti.
Yeni partilerle TBMM
Eski BDP'li Sebahat Tuncel (İstanbul) ve Ertuğrul Kürkçü'nün (Mersin) eş genel başkanlığını üstlendiği partide yine BDP'den ayrılan Sırrı Süreyya Önder (İstanbul) ile Levent Tüzel (İstanbul, bağımsız) de yer alıyor. (27 Ekim 2013) Tüzel, Emek Partisi genel başkanlığı görevini sürdürürken istifa etmiş ve BDP destekli bağımsız adaylardan biri olarak TBMM'ye girmişti. Tüzel, seçimin ardından BDP'ye katılmamış ve bağımsız kalmıştı.
Halkların Demokrasi Partisi'nin kurulması ve 4 milletvekilinin bu partiye katılmasıyla TBMM'de temsil edilen parti sayısı 5'e yükselmişti. HDP'ye katılımlarla BDP'nin TBMM'deki sandalye sayısı 26'ya düşmüştü.
Selahattin Demirtaş, 22 Haziran 2014 tarihinde yapılan olağanüstü kongrede HDP'nin eşbaşkanlığına seçildi. Böylece, seçime bağımsız adaylarla katılan BDP, dönem içinde HDP'ye dönüşmüş oldu. TBMM'de temsil edilen parti sayısı da yeniden 4'e düştü. BDP, daha sonraki süreçte Demokratik Bölgeler Partisi adını aldı. Eş genel başkanlığa seçien Emine Ayna (Diyarbakır) partinin TBMM'deki tek temsilcisi oldu. Daha sonrasi süreçte kurulan yeni partiler ve katılımların ardından TBMM'de temsil edilen siyasal parti sayısı 10'a ulaştı.
Yeni kurulan partiler ve genel başkanlık görevini üstlenen milletvekilleri şöyle:
-Demokratik Gelişim Partisi (04.11.2014-İdris Bal (Kütahya)
-Anadolu Partisi (14.11.2014-Emine Ülker Tarhan (Ankara)
-Millet ve Adalet Partisi (19.11.2014-İdris Naim Şahin(Ordu)
-Elektronik Demokrasi Partisi (26.11.2014-Emrehan Halıcı (Ankara)
Bu arada, CHP'den istafa eden Ercan Cengiz'in katılımıyla Merkez Partisi de bir sandalye ile TBMM'de temsil edilmeye başlandı.
İrbeç'in durumu
Bağımsız milletvekillerinin sayısındaki (±1) konumu Antalya Milletvekili Yusuf Ziyar İrbeç'in durumundan kaynaklanıyor. MHP'den ihraç edilen İrbeç (*), bu konudaki itirazlara konu olan hukuki sürecin ardından, TBMM kayıtlarında MHP'li gözüküyor. Bu kapsamda TBMM'ye göre MHP'nin milletvekili sayısı 52, MHP'ye göre ise 51. Çünkü, MHP'nin internet sitesinde ise partili milletvekilleri arasında sayılmıyor. Bu durumda MHP'li milletvekili sayısı ile bağımsızların sayısı bir diğerine bağlı olmak üzere (±1) durumunda.
TBMM'deki sandalye dağılımındaki (±1) durum Meclis'in internet sitesindeki bilgi doğrultusunda şöyle:
PARTİ ADI
M.VEKİLİ
AK Parti
312
CHP)
125
MHP
52
Bağımsız
13
HDP
27
DBP
1
DGP
1
ANAPARTİ
1
MİLAD
1
e-Parti
1
Merkez Partisi
1
Boş sandalye
15
TOPLAM
550
AÇIKLAMALAR:
1 - Boş sandalyeler:
.Vefat:
-Harun Çakır (AK Parti-Ordu/Vefat-28 Ekim 2011)
-Şerafettin Elçi (KADEP-Diyarbakır/Vefat-25 Aralık 2012)
-Mevlüt Aslanoğlu (CHP-İstanbul/Vefat-16 Mayıs 2013)
-Murat Bozlak (HDP-Adana /Vefat 4 Ocak 2015)
.Belediye başkanı seçilenler nedeniyle boş:
-AK Parti'den Fatma Şahin (Gaziantep), Menderes Türel (Antalya), Ahmet Edip Uğur (Balıkesir), Enver Yılmaz (Ordu)
-CHP’den Mehmet Siyam Kesimoğlu (Kırklareli), Recep Gürkan (Edirne), Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt (Odunpazarı)
-BDP'den Gültan Kışanak (Diyarbakır), Sırrı Sakık (Ağrı)
-Bağımsız Milletvekili Ahmet Türk (Mardin)
.Cumhurbaşkanı seçimi nedeniyle boş:
-Recep Tayyip Erdoğan (AK Parti, İstanbul)
2 - Bağımsızlar:
-İhsan Barutçu (İstanbul) (1)
-Leyla Zana (Diyarbakır) (2)
-Aysel Tuğluk (Van) (2)
-Kemal Aktaş (Van) (2)
-Hakan Şükür (İstanbul), Erdal Kalkan, Ertuğrul Günay (İzmir), Haluk Özdalga (Ankara), Hasan Hami Yıldırım (Burdur), Muhammed Çetin (İstanbul), İlhan İşbilen, Ahmet Öksüzkaya (Kayseri) (3)
-Süheyl Batum
-Birgül Ayman Güler
3 - Cezaevindeki milletvekilleri (4)
-''Balyoz Planı'' davası hükümlüsü Engin Alan'ın (MHP-İstanbul) da tahliyesiyle cezaevinde milletvekili kalmadı. Dönem başında, cezaevinde iken aday olarak seçilen toplam 8 milletvekili bulunuyordu.
4 - Partilerden istifalar:
. CHP'den:
Adıyaman Milletvekili Salih Fırat, 13 Ocak 2013'de partisinden istifa etti ve 19 Mart'ta AK Parti'ye katıldı.
.Emrehan Halıcı (Ankara) 20 Eylül 2014'te istifa etti.
.Emine Ülker Tarhan (Ankara), 31 Ekim 2014 tarihinde ayrıldı.
.Ercan Cengiz (İstanbul), 23 Ocak 2015 tarihinde istifa etti.
.Birgül Ayman Güler (İzmir) 26 Ocak 2015 tarihinde istifa.
. BDP'den:
-Sebahat Tuncel (İstanbul), Ertuğrul Kürkçü'nün (Mersin), Sırrı Süreyya Önder (İstanbul) (HDP'nin kurucuları arasında yer aldılar.)
-BDP'li 23 milletvekili 29 Nisan 2014 tarihinde HDP'ye katıldı.
. AK Parti'den:
-Dersane tartışmalarının ardından İdris Bal (30 Kasım), Hakan Şükür (16 Aralık 2013)
-''Rüşvet ve yolsuzluk operasyonu'' istifaları: İdris Naim Şahin (25 Aralık), Erdal Kalkan
(26 Aralık), Ertuğrul Günay ve Haluk Özalga (27 Aralık 2013), Hasan Hami Yıldırım (31 Aralık 2013), Muhammed Çetin (31 Ocak 2014), İlhan İşbilen (7 Şubat 2014), Ahmet Öksüzkaya (30 Mart 2014)
5- Sonradan parti kuranlar:
-İdris Bal (Kütahya), Demokratik Gelişim Partisi (DGP)
-Emine Ülker Tarhan (Ankara), Anadolu Partisi (ANAPARTİ)
-İdris Naim Şahin (Ordu), Millet ve Adalet Partisi (MİLAD)
-TBMM'de temsil edilen parti sayısı 4 iken, yeni kurulanlar ve katılımlarla bu sayısı 10'a ulaştı.
-CHP'nin milletvekili sayısı 125'e düştü.
-TBMM'de vefat ve seçim nedeniyle 15 sandalye boş.
-Meclisteki bağımsız milletvekili sayısı ise 13.
-AK Parti'deki ''dersane tartışması'', ''rüşvet ve yolsuzluk'' operasyonu sonrasında istifalar yaşandı.
-Dönem başında cezaevinde bulunan 8 milletvekili sonraki süreçte tahliye edildi.
-Erdoğan'ın 12. Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardındın AK Parti'nin sandalye sayısı 312'ye düştü.
24. Dönem TBMM'nin oluşumuna yönelik 12 Haziran 2011 tarihli seçimin ardından, YSK 23 Haziran 2011 tarihli Resmi Gazete'de kesin sonuçları açıkladı.
Buna göre, AK Parti 327, CHP 135 sandalye kazanmış; MHP listesinden 53 kişi seçilmişti. Seçime bağımsız olarak katılan adaylardan 35'i de TBMM'ye girmeye hak kazamıştı. Bu bağımsız milletvekilleri BDP destekli adaylardı ve daha sonra partiye katıldılar.
''TBMM'de son durum'' değerlendirmesindeki en yeni tema partilerden istifalar ve yeni kurulan siyasal partilerin parlamentoda temsil edilmesi oldu. TBMM 25. Dönem'ine yönelik seçim sürecine girilmesiyle parlamentoda temsil edilen siyasal parti sayısı 10'a ulaşmış durumda. TBMM'deki 15 sandalye değişik nedenlerle boşaldı, 13 milletvekili ise bağımsız olarak yasama faaliyetine katılıyor.
TBMM'deki sandalye sayısının boşalmasındaki en büyük etken 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçim oldu. 26 milletvekili belediye başkanlığı için adaylığını koydu. Bunlardan 10’u TBMM üyeliğinden Belediye Başkanlığına geçti.
Bu milletvekillerinin adları ve partileri şöyle:
AK Parti’den Fatma Şahin seçim bölgesi Gaziantep’de büyükşehir, Menderes Türel de seçim bölgesi Antalya’da büyükşehir belediye seçildi. Balıkesir Milletvekili Ahmet Edip Uğur ise bu ilde, İstanbul Milletvekili Enver Yılmaz ise Ordu’da belediye başkanlığı koltuğuna oturdu. Böylece AK Parti'nin TBMM'deki sandalye sayısı 4 eksildi. Erdoğan'ın da Cumhurbaşkanı seçilmesiyle partinin TBMM'dek sandalye sayısı 312'ye indi.
CHP’de Mehmet Siyam Kesimoğlu seçim bölgesi Kırklareli’de, Recep Gürkan ise TBMM’de temsil ettiği Edirne’de belediyenin başına geçti. Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt da bu ilin Odunpazarı ilçesinde belediye başkanı seçildi. CHP'nin TBMM'deki milletvekili sayısı da 3 eksildi ve 131'e düştü. İstanbul Milletvekili Mevlüt Aslanoğlu'nun vefatıyla partinin milletvekili sayısı 130'a düştü. Ankara milletvekili Emrehan Halıcı da 20 Eylül'de partisinden istifa etti. (Halıcı daha sonraki süreçte e-Parti'yi kurarak genel başkanlığını üstlendi.
Ankara Milletvekili Emine Ülker Tarhan ise 31 Ekim 2014 tarihinde partisinden istifa etti. (Tarhan, daha sonra Anadolu Partisi genel başkanlığını üstlendi.)
CHP Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum'un 11 Aralık 2014 tarihinde partiden ihraç edildi. 23 Ocak 2015 tarihinde İstanbul Milletvekili Ercan Cengiz, 26 Ocak'ta da İzmir Milletvekili Birgün Ayman Güler CHP'den istifa etti. İhraç ve istifaların ardından CHP'nin sandalye sayısı 125'e düştü. Ercan Cengiz, 25 Ocak günü Merkez Partisi'ne katıldı.
BDP’li (Siirt) Gültan Kışanak Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı, Sırrı Sakık ise Ağrı Belediye Başkanı oldu. Bağımsız Milletvekili Ahmet Türk seçim bölgesi Mardin’de ilk büyükşehir belediye başkanlığına seçildi.
BDP'den HDP'ye geçişler
Yerel seçimler öncesinde ilk sinyallerini veren ''TBMM'de HDP çatısı altında siyaset'' yapmak eğilimi 29 Nisan 2014 tarihinde fiiliyata dönüştü. BDP'li 25 milletvekilinden 23'ü HDP'ye katıldı. Böylece BDP'nin grubu sona erdi, milletvekili düzeyindeki temsil edilmesi ise 2'ye indi. Siyasi yaşamını sürdüreceği belirtilen BDP'de Selahattin Demirtaş ile Sırrı Sakık milletvekili olarak kaldı. Sakık, yerel seçimlerde Ağrı'dan belediye başkan adayı olmuş, seçimler iptal edilmişti. Sakık, yenilenen seçimde (HDP) Ağrı Belediye Başkanı seçildi. Demirtaş, Cumhurbaşkanlığı seçimi sürecinde HDP'nin adayı olarak bu partiye katıldı.
Başta 4 milletvekili bulunan HDP'nin sandalye sayısı ise katılımların ardından 27'ye yükseldi ve grup kurdu.
BDP, daha sonraki süreçte Demokratik Bölgeler Partisi adını aldı. Eş genel başkanlığa seçien Emine Ayna (Diyarbakır) partinin TBMM'deki tek temsilcisi oldu. Böylece TBMM'de temsil edilen parti sayısı 5'e yükseldi.
AK Parti'den istifalar
Milletvekili dağılımında değişmeler 2013'ün son ayında yoğunlaştı. AK Parti Burdur Milletvekili Hasan Hami Yıldırım, ''rüşvet ve yolsuzluk operasyonu'' sonrasında, 2013 yılında istifa eden son kişi oldu.
2014 yılındaki ilk istifa ise Ocak ayının son gününde geldi. Partiden ihraç istemiyle disipline sevk edilen İstanbul Milletvekil Muhammed Çetin, AK Parti'den istifa etti. Çetin'in istifasıyla AK Parti'nin milletvekili sayısı 319'a düştü. Bunu İzmir Milletvekili İlhan İşbilen'in 7 Şubat'taki istifası izledi ve sayı 318'e indi.
Yerel seçimlerin yapıldığı 30 Mart'ta, sonuçların açıklanmasına kısa süre kala Kayseri Milletvekili Ahmet Öksüzkaya da AK Parti'den istifasını açıkladı. Böylece sayı 317'e indi.
Dersane tartışmasından sonra gelen istifalar
Dersanelerin kapatılması yönündeki tartışmalar sürecinde AK Parti Kütahya Milletvekili İdris Bal yaptığı açıklamalarla parti yönetimiyle ters düştü. Bal, bir süre sonra ''ihraç'' istemiyle parti disiplin kuruluna sevk edildi. İdris Bal, 30 Kasım 2013'te partisinden istifa ettiğini açıkladı.
Dersanelere ilişkin tartışma sürecinde istifa eden ikinci isim Hakan Şükür oldu. Hakan Şükür, 16 Aralık 2013'te partisinden istifa ettiğini açıkladı. Şükür'ün açıklamasında, Başbakan Erdoğan ve AK Parti yönetiminin ''Fettullah Gülen ve cemaatine yönelik tavrı'' nedeniyle sitemler de yer aldı. (İdris Bal ve Hakan Şükür'ün istifalarının ardından AK Parti'nin TBMM'deki sandalye sayısı 325'e düşmüştü.)
''Rüşvet ve yolsuzluk'' operasyonu istifaları
17 Aralık 2013'te, aralarındak üç bakanın oğlunun da bulunduğu bazı kişiler ''Rüşvet ve yolsuzluk'' operasyonu kapsamında gözaltına alındı. Bu süreçte bakanlar Ekonomi Zafer Çağlayan, İçişleri Bakanı Muammer Güler, 25 Aralık'ta görevlerinden istifa etti. İstifa ettiğini açıklayan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın ''görevden azledildiği'' kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla ortaya çıktı. Resmi Gazete'deki karar belediye başkanlığına aday olan bakanların da aralarında bulunduğu 9 bakanın yerine yenilerinin atanmasını, bir bakan için de görev değişikliğini kapsıyordu. (Erdoğan Bayraktar, partiden de istifasını açıklamıştı, ancak bunun akibeti netlik kazanmadı.)
Bu süreçte, eski İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin de (Ordu) AK Parti'den istifa etti. (25 Aralık). Açıklamaları nedeniyle partiden ihracı istenen Ertuğrul Günay (Eski Kültür ve Türizm Bakanı) ile arkaşları Haluk Özdalga (Ankara) (27 Aralık) ve Erdal Kalkan (İzmir) AK Parti ile yollarını ayırıyordu. Erdal Kalkan, istifasını 26 Aralık'ta Tiwitter hesabından duyuruyor ve bu konuda bir ilke imza atıyordu.
2013 yılının son istifası ise Burdur Milletvekili Hasan Hami Yıldırım'ın partisiyle yollarını ayırması oldu. Yıldırım, istifa gerekçesini açıklarken ''rüşvet ve yolsuzluk operasyonu'' sonrası süreçte parti yönetiminin tutumunu eleştiriyor, Gülen hareketine yakın olduğuna dair ipuçları veriyordu.
Bu istifaların ardından AK Parti'nin TBMM'deki sandalye sayısı azaldı. 2014 yılındaki istifa ise partiden ihraç istemiyle disipline sevk edilen İstanbul Milletvekili Muhammed Çetin'den geldi. 2014'ün ikinci istifası ise İzmir Milletvekili İlhan İşbilen'in AK Parti ile yollarını ayırması oldu. 7 Şubat'ta yaşanan bu istifayla AK Parti'nin milletvekili sayısı bir daha (317) düştü. (AK Parti, 12 Haziran 2011'deki seçimlerde 327 milletvekiliyle TBMM'de yer almıştı.) Bağımsız milletvekillerinin sayısı da (± 1) 13'e yükseldi. TBMM'de iki sandalye de vefat nedeniyle boş bulunuyor.
CHP'den istifalar
12 Haziran 2011'deki milletvekili seçiminde CHP'den Adıyaman Milletvekili seçilen Salih Fırat, 13 Ocak 2013 tarihinde partisinden istifa etti. Fırat'ın istifasıyla CHP'nin sandalye sayısı 135'ten 134'e düştü. Fırat, 19 Mart 2013 tarihinde AK Parti'ye katıldı.
CHP'de, 30 Mart'ta yapılacak yerel seçimlerde adayların açıklanmasının ardından, Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek, mevcut belediye başkanının aday gösterilmemesine tepki göstererek 10 Şubat'ta partisinden istifa etti. Ancak, Dibek, iki gün sonra istifasını geri aldı.
Ankara milletvekili Emrehan Halıcı da 20 Eylül'de partisinden istifa ettiğini açıkladı.
Bir başka Ankara Milletvekili Emine Ülker Tarhan ise 31 Ekim 2014 tarihinde CHP'den istifa etti. Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum'un partiden ihracının ardından, Ercan Cengiz (İstanbul) ve Birgül Ayman Güler de CHP ile yollarını ayırdılar.
Tutuklu milletvekili kalmadı
Yasama dönemi başında 8 olan cezaevindeki milletvekili sayısı 2014'in ilk günlerinde de süren tahliyelerle sıfırlandı.
Ergenekon davasında yargılanan CHP Zonguldak Milletvekili Mehmet Haberal, cezaevinde yattığı süre dikkate alınarak 5 Ağustos 2013 tarihinde tahliye edildi. Aynı davadan cezaevinde bulunan Mustafa Balbay (CHP-İzmir) ise Anayasa Mahkemesi'nin ''seçilme hakkının ihlal edildiği'' kararının ardından 9 Aralık'ta tahliye edildi.
KCK davasında yargılanan BDP'li Gülser Yıldırım (Mardin), İbrahim Ayhan (Ş.Urfa) Anayasa mahkemesinin benzeri bir kararının ardından 3 Ocak 2014 tarihinde cezaevinden çıktı. Yine KCK davası sanıklarından BDP milletvekilleri Selma Irmak ve Faysal Sarıyıldız (Şırnak) ile bağımsız milletvekili Kemal Aktaş (Van) da 4 Ocak 2014 tarihinde tahliye edildiler.
Cevaevindeki son milletekili Engin Alan (MHP-İstanbul) Anayasa Mahkemesi kararının ardından 19 Haziran 2014 tarihinde tahliye edildi ve 24 Haziran'da milletvekili andı içti.
Yeni partilerle TBMM
Eski BDP'li Sebahat Tuncel (İstanbul) ve Ertuğrul Kürkçü'nün (Mersin) eş genel başkanlığını üstlendiği partide yine BDP'den ayrılan Sırrı Süreyya Önder (İstanbul) ile Levent Tüzel (İstanbul, bağımsız) de yer alıyor. (27 Ekim 2013) Tüzel, Emek Partisi genel başkanlığı görevini sürdürürken istifa etmiş ve BDP destekli bağımsız adaylardan biri olarak TBMM'ye girmişti. Tüzel, seçimin ardından BDP'ye katılmamış ve bağımsız kalmıştı.
Halkların Demokrasi Partisi'nin kurulması ve 4 milletvekilinin bu partiye katılmasıyla TBMM'de temsil edilen parti sayısı 5'e yükselmişti. HDP'ye katılımlarla BDP'nin TBMM'deki sandalye sayısı 26'ya düşmüştü.
Selahattin Demirtaş, 22 Haziran 2014 tarihinde yapılan olağanüstü kongrede HDP'nin eşbaşkanlığına seçildi. Böylece, seçime bağımsız adaylarla katılan BDP, dönem içinde HDP'ye dönüşmüş oldu. TBMM'de temsil edilen parti sayısı da yeniden 4'e düştü. BDP, daha sonraki süreçte Demokratik Bölgeler Partisi adını aldı. Eş genel başkanlığa seçien Emine Ayna (Diyarbakır) partinin TBMM'deki tek temsilcisi oldu. Daha sonrasi süreçte kurulan yeni partiler ve katılımların ardından TBMM'de temsil edilen siyasal parti sayısı 10'a ulaştı.
Yeni kurulan partiler ve genel başkanlık görevini üstlenen milletvekilleri şöyle:
-Demokratik Gelişim Partisi (04.11.2014-İdris Bal (Kütahya)
-Anadolu Partisi (14.11.2014-Emine Ülker Tarhan (Ankara)
-Millet ve Adalet Partisi (19.11.2014-İdris Naim Şahin(Ordu)
-Elektronik Demokrasi Partisi (26.11.2014-Emrehan Halıcı (Ankara)
Bu arada, CHP'den istafa eden Ercan Cengiz'in katılımıyla Merkez Partisi de bir sandalye ile TBMM'de temsil edilmeye başlandı.
İrbeç'in durumu
Bağımsız milletvekillerinin sayısındaki (±1) konumu Antalya Milletvekili Yusuf Ziyar İrbeç'in durumundan kaynaklanıyor. MHP'den ihraç edilen İrbeç (*), bu konudaki itirazlara konu olan hukuki sürecin ardından, TBMM kayıtlarında MHP'li gözüküyor. Bu kapsamda TBMM'ye göre MHP'nin milletvekili sayısı 52, MHP'ye göre ise 51. Çünkü, MHP'nin internet sitesinde ise partili milletvekilleri arasında sayılmıyor. Bu durumda MHP'li milletvekili sayısı ile bağımsızların sayısı bir diğerine bağlı olmak üzere (±1) durumunda.
TBMM'deki sandalye dağılımındaki (±1) durum Meclis'in internet sitesindeki bilgi doğrultusunda şöyle:
PARTİ ADI
M.VEKİLİ
AK Parti
312
CHP)
125
MHP
52
Bağımsız
13
HDP
27
DBP
1
DGP
1
ANAPARTİ
1
MİLAD
1
e-Parti
1
Merkez Partisi
1
Boş sandalye
15
TOPLAM
550
AÇIKLAMALAR:
1 - Boş sandalyeler:
.Vefat:
-Harun Çakır (AK Parti-Ordu/Vefat-28 Ekim 2011)
-Şerafettin Elçi (KADEP-Diyarbakır/Vefat-25 Aralık 2012)
-Mevlüt Aslanoğlu (CHP-İstanbul/Vefat-16 Mayıs 2013)
-Murat Bozlak (HDP-Adana /Vefat 4 Ocak 2015)
.Belediye başkanı seçilenler nedeniyle boş:
-AK Parti'den Fatma Şahin (Gaziantep), Menderes Türel (Antalya), Ahmet Edip Uğur (Balıkesir), Enver Yılmaz (Ordu)
-CHP’den Mehmet Siyam Kesimoğlu (Kırklareli), Recep Gürkan (Edirne), Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt (Odunpazarı)
-BDP'den Gültan Kışanak (Diyarbakır), Sırrı Sakık (Ağrı)
-Bağımsız Milletvekili Ahmet Türk (Mardin)
.Cumhurbaşkanı seçimi nedeniyle boş:
-Recep Tayyip Erdoğan (AK Parti, İstanbul)
2 - Bağımsızlar:
-İhsan Barutçu (İstanbul) (1)
-Leyla Zana (Diyarbakır) (2)
-Aysel Tuğluk (Van) (2)
-Kemal Aktaş (Van) (2)
-Hakan Şükür (İstanbul), Erdal Kalkan, Ertuğrul Günay (İzmir), Haluk Özdalga (Ankara), Hasan Hami Yıldırım (Burdur), Muhammed Çetin (İstanbul), İlhan İşbilen, Ahmet Öksüzkaya (Kayseri) (3)
-Süheyl Batum
-Birgül Ayman Güler
3 - Cezaevindeki milletvekilleri (4)
-''Balyoz Planı'' davası hükümlüsü Engin Alan'ın (MHP-İstanbul) da tahliyesiyle cezaevinde milletvekili kalmadı. Dönem başında, cezaevinde iken aday olarak seçilen toplam 8 milletvekili bulunuyordu.
4 - Partilerden istifalar:
. CHP'den:
Adıyaman Milletvekili Salih Fırat, 13 Ocak 2013'de partisinden istifa etti ve 19 Mart'ta AK Parti'ye katıldı.
.Emrehan Halıcı (Ankara) 20 Eylül 2014'te istifa etti.
.Emine Ülker Tarhan (Ankara), 31 Ekim 2014 tarihinde ayrıldı.
.Ercan Cengiz (İstanbul), 23 Ocak 2015 tarihinde istifa etti.
.Birgül Ayman Güler (İzmir) 26 Ocak 2015 tarihinde istifa.
. BDP'den:
-Sebahat Tuncel (İstanbul), Ertuğrul Kürkçü'nün (Mersin), Sırrı Süreyya Önder (İstanbul) (HDP'nin kurucuları arasında yer aldılar.)
-BDP'li 23 milletvekili 29 Nisan 2014 tarihinde HDP'ye katıldı.
. AK Parti'den:
-Dersane tartışmalarının ardından İdris Bal (30 Kasım), Hakan Şükür (16 Aralık 2013)
-''Rüşvet ve yolsuzluk operasyonu'' istifaları: İdris Naim Şahin (25 Aralık), Erdal Kalkan
(26 Aralık), Ertuğrul Günay ve Haluk Özalga (27 Aralık 2013), Hasan Hami Yıldırım (31 Aralık 2013), Muhammed Çetin (31 Ocak 2014), İlhan İşbilen (7 Şubat 2014), Ahmet Öksüzkaya (30 Mart 2014)
5- Sonradan parti kuranlar:
-İdris Bal (Kütahya), Demokratik Gelişim Partisi (DGP)
-Emine Ülker Tarhan (Ankara), Anadolu Partisi (ANAPARTİ)
-İdris Naim Şahin (Ordu), Millet ve Adalet Partisi (MİLAD)
Kaynak: Banu Barlas
